10 اسباب بازی برای افزایش دقت و تمرکز

در این مطلب قصد داریم 10 اسباب بازی برای افزایش دقت و تمرکز معرفی بکنیم. در ابتدا به تعریف هر کدام از این مهات ها خواهیم پرداخت و اینکه چرا این مهارت ها در زندگی کودکان و بزرگسالان اهمیت دارد.

مهارت تمرکز چیست؟

مهارت تمرکز یک توانایی ذهنی است که با آن فرد می‌تواند تمام توجه‌اش را بر روی یک موضوع خاص بگذارد به طوری که عوامل دیگر مانع انجام کار او نشوند. همه‌ ما دوست داریم در کاری که انجام می‌دهیم بهترین باشیم و توانایی‌های خود را در بالاترین سطح ارائه بدهیم ولی همیشه عواملی مانند افکار، احساسات گوناگون و صداهای مزاحم وجود دارند و نمی‌گذارند روی کارمان تمرکز کنیم.

مفهوم تمرکز فراگیر است و شامل حواس پنجگانه انسان می شود و همه ی این حواس نیاز به تمرکز دارند و با انجام ورزش های تقویت تمرکز می توان، تمام حواس پنج گانه را تقویت کرد و به ذهنی با عملکرد بالا دست یافت.

مفهوم دقت :

دقت شامل زیر مجموعه ای از دقت دیداری و شنیداری است. بسیاری از اوقات مشکلات یادگیری دانش آموزان ناشی از ضعف مهارت های دیداری آنها ازقبیل: دقّت، توجّه و تمیز دیداری است. تمیز دیداری؛ یعنی،قدرت برقراری تفاوت میان دومحرّک براساس ویژگی های معیّن.
کودکی که تفاوت میان «ک» و«گ» را نمی شناسد هنگام دیدن هریک از این دو حرف ویژگی های بخصوص آنها را تشخیص نمی دهد، همچنین درمورد حروف مشابه دیگر مانند:ب- ت/ س- ش/ ع- غ/ ح- خ/و…قادر به تشخیص از یکدیگر نبوده وآنها را با هم اشتباه می گیردو یا ممکن است نتواند میان جفت کلمه هایی چون«یاران» و«باران» تفاوت قایل شود.
این کودکان باید تفاوت هایی که سبب تفکیک (ج- ح/ ت- ب/ د- ذ/ ک- گ/ ف- ق/و…) می شود را بیاموزند. آن عدّه ای که از آموختن این اختلاف ها عاجزند بی تردید در یادگیری پاره ای از مفاهیم ریاضی، خواندن، نوشتن وبخصوص دیکته نویسی با دشواری روبرو خواهند بود.
مشکلات تمیز دیداری را می توان در کودکان کم سال تر نیز مشاهده کرد. ناتوانی مقایسه ی اندازه ها، اشکال یا اجسام گوناگون نشانگر وجود مسائل تشخیص دیداری است.
این کودکان ممکن است در دقّت دیداری نیز، دچار مشکل باشند.

کدام کودکان نمی توانند تمرکز کنند؟

کودکانی که مبتلا به اختلال نقص توجه هستند، توجه کلی خوبی دارند اما نمی تواند تمرکز کنند، مثلا در یک کلاس صدای وزوز مگس، صدای خش خش برگ های درختان پشت پنجره، پچ پچ بچه ها، سوراخ های موجود در سقف کلاس، صدای دریچه کولر که باد در آن می وزد و… توجه آنها را به خود جلب می کند اما قادر به فیلتر کردن هیچ یک از آنها و تمرکز روی حرف های معلم یا نوشته های روی تخته سیاه نیستند. به عبارتی، توجه جزیی ندارند و نمی توانند تمرکز کنند. این کودکان، آدم های هوشیاری هستند آنقدر که شاید هیچ کس به اندازه آنها هوشیاری نداشته باشد اما توجه دقیق و تمرکز ندارند یا نمی توانند بین دو نوع توجه سیال باشند.

شواهد نشان می دهد این کودکان در وضعیت های خاص، قادر به تمرکز هستند مثلا حین تماشای برنامه مورد علاقه تلویزیونی یا مثلا بازی با یک قفل رمزدار. این نشان می دهد بازی با وسیله مورد علاقه یا همراهی با یک بزرگ تر در انجام یک کار به تمرکز آنها کمک می کند. لیواین یکی از استادان علم روان شناسی، معتقد است کودکانی که در سن پایین توجه خاص و تمرکز ضعیفی دارند، در بزرگسالی ممکن است افراد قابلی شوند و نقص توجه در آنها از بین برود.

چگونه توجه و تمرکز کودکان را افزایش دهیم؟

برای کار روی توجه و تمرکز کودکان، اولین قدم جلب توجه آنهاست. برای این کار باید روش هایی را به کار بگیریم که برای کودک جذاب و بازی گونه باشد. در این صورت توانمندی های کودک در زمینه توجه به نحوی گسترش می یابد که در طول زندگی برای وی مفید خواهد بود. سعی ما بر این است که به کودکان مهارت هایی را آموزش دهیم تا هر دو نوع توجه را داشته باشند. در شیرخوارگی که مغز در حال رشد است، باید روی توجه کلی کار کرد. افزایش تجربه ها و انجام بازی هایی که مهارت توجه را افزایش می دهند، در این میان بسیار کمک کننده است.

در سنین بالاتر یعنی پیش دبستانی یا دبستان، می توان از بازی هایی استفاده کرد که کودک را وارد جزییات زندگی می کند و به عبارتی تمرکز وی را افزایش می دهد. هر چه توجه در یک کودک افزایش یابد، در آینده میزان تمرکز او بالاتر خواهد رفت. مثلا اگر در سن پایین با کودکی در مورد گل وحشی صحبت کنیم، در بزرگسالی وقتی وارد یک باغ گل می شود، توجهش بیشتر به گل های وحشی خواهد بود و روی آنها تمرکز می کند. نکته ای که لازم است مورد توجه قرار گیرد، تازگی و نوظهوری مطالبی است که به کودک آموزش داده می شود. اگر مطلبی تازگی داشته باشد، باعث برانگیختگی و افزایش دقت هنگام یادگیری می شود. وقتی مطلبی تازگی ندارد، کودک حس خستگی و خواب آلودگی پیدا می کند. در مدرسه برای آنکه توجه دانش آموزان را جلب کنیم، باید مطالب نوظهور باشند. بچه ها به همین دلیل به کارهای گروهی و متواتر علاقه نشان می دهند.