راهنمای خوانش کتاب براساس سن
فواید کتاب خواندن برای کودک
یکی از عادت سالم، کتاب خواندن است که والدین باید نوزاد خود را حتی در روز اول تولد با آن آشنا کنند. پاتریشیا کوان، مدیر برنامه ملی “بیا و بخوان”، پروژه‌ای که در طول معاینات پزشکی، کتاب هایی را برای کودکان فراهم می کند، می‌گوید تجربه ارتباطی که کودکان با کتاب ها برقرار می کنند شگفت انگیز است. هنگامی که برای کودکان کتاب می خوانید، آنها توجه شما را به خودشان جلب می کنند، و این تنها چیزی است که آنها دوست دارند. هیچ چیز، هیچ برنامه کودک یا اسباب بازی نمی تواند نقشی بهتر از کتاب ایفا کند.
تحقیقات منتشر شده نیز، فواید کتاب خواندن برای کودکان را تایید می کنند. برای مثال، نوزادان و کودکان خردسالی که در خانه برایشان کتاب خوانده نمی شود، تا زمانی که به مدرسه بروند، با خلأ ندانستن «میلیون ها کلمه» مواجه خواهند شد. دلیل این مسئله این است که خواندن کتاب با صدای بلند به کودکان اجازه می دهد تا دایره لغات خود را تشکیل دهند. اما اگر برای آنها کتاب خوانده نشود، ممکن است زمان گرانبها برای شنیدن، گفتن و ایجاد مهارت‌های پیش از سوادآموزی برای خواندن آن کلمات را از دست بدهند.
اگر چه کتاب خواندن به صورت روزانه برای کودکان اهمیت زیادی دارد، اما اینکه چه کتابی برای او بخوانید نیز به همان اندازه مهم است. ما می دانیم که کتاب خواندن برای نوزادان و کودکان نوپا به آنها کمک می کند تا تفکر منطقی، مهارت های پیش از سوادآموزی، مهارت های ارتباطی و هوش هیجانی خود را توسعه دهند. همچنین، بسیاری از این موارد می توانند با انتخاب کتاب های متناسب با سن کودک شما توسعه یابند.
با توجه به این موضوع، ما در این مقاله قصد داریم تا یک راهنمای انتخاب کتاب برای کودک براساس سن به منظور علاقه مند کردن آنها به کتاب فراهم کنیم.
برای مشاهده و خرید انواع کتاب کودک لطفا روی همین لینک کلیک کنید.
چه زمانی باید خواندن کتاب برای کودک خود را شروع کنید
خواندن کتاب برای نوزادان روشی فوق العاده برای آشنا کردن آنها با صداها و ریتم گفتار است که برای رشد زبان اهمیت بسیار زیادی دارند. مطالعه‌ای در دانشکده پزشکی دانشگاه براون در پروویدنس رود آیلند انجام شد، نشان داد که کودکان 18 تا 25 ماهه‌ای که والدینشان به مدت یک سال به طور منظم برای آنها کتاب می‌خواندند، نسبت به کسانی که والدینشان برایشان کتاب نمی‌خوانده‌اند می‌توانند کلمات بیشتری را بگویند و بفهمند. به عبارت دیگر، اگر می خواهید کتاب خواندن برای نوزادتان را آغاز کنید، هیچ گاه خیال نکنید که زود است، بر این اساس، ما در ادامه چند نکته برای شما فراهم کرده ایم.
تولد تا 12 ماهگی
- تولد تا 6 ماهگی
چون در این محدوده سنی، بینایی نوزاد هنوز در حال تکامل است، می توانید برای کودک خود، خواندن کتاب را با متن کم یا بدون متن و تصاویر بزرگ و با کنتراست آغاز کنید. پاملا های ام دی، نویسنده کتاب “علم کتاب خواندن” در دانشگاه براون و استاد متخصص اطفال در آنجا، توصیه می کند که کتاب هایی با چیزهای تعاملی، مانند عروسک، آینه، یا کتاب هایی با سوراخ برای چشم ها را انتخاب کنید. هر چه کتاب چیزهای بیشتری برای جلب توجه نوزاد داشته باشد، بهتر است. اگر دوست دارید می توانید برای نوزاد خود از کتاب ها یا مجلات بزرگسالان بخوانید. درک کلمات برای نوزادان این کوچکی اهمیتی ندارد.
چیزی که برای نوزادان اهمیت دارد، لحن صدای شما و در آغوش گرفتن شماست.
- کارت های سیاه و سفید نوزاد
- کتاب پارچه ای گلی و دوستانش ، گلابی و دوستانش ،گربه و دوستانش
- کتاب های پارچه ای نی نی کتابخوان
هر کدام از این کتاب ها را می توانید از سایت و دسته بندی کتاب 0 تا یک سال تهیه کنید.
کتاب خواندن برای نوزاد زیر یک سال
- می توانید خواندن کتاب های بزرگ را برای کودکان امتحان کنید
شاید فکر کنید که خواندن یک کتاب داستان پیچیده برای یک نوزاد تازه متولد شده کار درستی نباشد. اما گوش دادن به کتاب هایی که برای بچه های بزرگتر می خوانید برای نوزادان زیر شش ماه بسیار مفید است. هادسون کام می گوید: «این کار به آنها کمک می کند تا با ریتم زبان آشنا شوند.» همچنین موجب تقویت شنوایی آنها می شود و باعث می شود کمی راحت تر به جملات طولانی تر توجه کنند.
- توجه آنها را جلب کنید
در حدود شش تا دوازده ماهگی، نوزادان با بررسی و بازی با کتاب ها به عنوان اسباب بازی، شروع به نشان دادن علاقه خود به آنها می کنند. نوزادان را در معرض کتاب های پارچه ای یا فومی با چیزهایی مانند آویز، خز یا پلاستیک روی صفحه، صفحات چروک یا دکمه های الکترونیکی قرار دهید تا توجه نوزاد را جلب کنند. اما جای تعجبی ندارد اگر کتاب را از دست شما بیرون بکشند و آن را سمت دهان خود ببرند یا از لحاظ فیزیکی آن را بررسی کنند. کار آنها در این محدوده سنی اشکالی ندارد و کاملاً طبیعی است.
- کتاب های ساده
کتاب‌هایی که تصاویر ساده و کلمات تکی دارند، به نوزادان در یادگیری اولین کلمات کمک می‌کنند. اگر در یک صفحه بیش از یک عکس وجود دارد، حتماً هنگام صحبت کردن در مورد عکس به آن اشاره کنید.
- کتاب پارچه ای بازی با نوزاد
- کتاب پارچه ای نی نی کتاب خوان
- کتاب های لمسی
- کتاب های شعر فومی
- کتاب های دالی بازی
کتاب خواندن برای کودک یک ساله
- از روش کلاسیک استفاده کنید
خواندن با ریتم ها و قافیه های کودکانه در این سن بسیار مفید است. هادسون کام می‌گوید: « به نظر می‌رسد که مکث کردن قبل از بیان یک کلمه، باعث می شود که کودکان واژگان جدید را بهتر یاد گیرند زیرا این به مغز آنها اجازه می‌دهد به عقب برگردند.» انجام این کار معمولاً دشوار است، اما ما به طور طبیعی این کار را با ساخت قافیه انجام می دهیم. همچنین برای ورق زدن آسان تر، کتاب ها باید صفحات ضخیم داشته باشند، رنگارنگ باشند و هر صفحه دارای عکس باشد.
- انتظار بیشتری داشته باشید
در حالی که شما هنوز به اشاره کردن به عکس ها و بیان کلمات می پردازید، مشاهده می کنید که فرزندتان با اشاره کردن و ایجاد صدا یا تقلید کلمه پاسخ می دهد. آلیسون شاو، متخصص اطفال و استادیار دانشگاه اتاوا می‌گوید: «تا رسیدن نوزاد به حدود 12 ماهگی، می‌توانید به او بگویید «بادکنک قرمز کجاست؟» و نوزاد می‌توانند به آن اشاره کند. سپس، برای اینکه کودک جلو یا عقب بیاید کتاب را با فاصله کم جلوی او نگه دارید. ممکن است منتظر بمانید و ببینید که آیا کودک نوپایتان به صفحه ضربه می زند یا نه. سپس می توانید بگویید “پسر بادکنک دارد.” و دوباره منتظر پاسخ یا عدم پاسخ فرزندتان بمانید. این نوع کتاب خواندن شروع چیزی است که به آن خواندن محاوره ای گفته می‌شود. روشی که به وسیله آن والدین و بچه‌ها درباره محتوای کتاب گفتگو می‌کنند و به کودکان در یادگیری واژگان کمک می‌کند. لوئیجی جیرولامتو، پروفسور عالی رتبه گروه آسیب شناسی گفتار و زبان در دانشگاه تورنتو می گوید: «تحقیقات نشان می دهد کودکانی که قبل از دو سالگی در معرض مکالمات بیشتری هستند، در 13 سالگی مهارت های زبانی بیشتری خواهند داشت.
کتاب خواندن برای یک کودک دو ساله
- برای کودکان در مورد دنیای شان بخوانید
کودکان نوپا کتاب هایی را دوست دارند که تصاویر و داستان های پیچیده تری دارند. بهترین انتخاب‌ها برای کودکان نوپا کتابی است که به توصیف چیزی می پردازند که برای کودکان آشناست، مانند رفتن به پارک یا هر کاری که قبل از خواب انجام می دهند.
- کتاب را به گونه ای سرگرم کننده بخوانید
اگر کودک نوپای فعالی دارید که دوست ندارد هنگام گوش دادن به داستان یکجا بنشیند، بهتر است کتاب جذاب تری تهیه کنید. کتاب هایی که تصاویر سه بعدی دارند، یا کتاب های الکترونیکی که با فشار دادن دکمه صدا تولید می کنند، برای جلب توجه و مشغول کردن بچه ها فوق العاده هستند.
- سوالات خود را بپرسید
کودکان نوپا دوست دارند که داستان مورد علاقه شان بارها برایشان خوانده شود. بعد از اینکه با هم چندین بار کتابی را خواندید و آنها با داستان آشنا شدند، می توانید از آنها بخواهید تا ادامه اتفاق را بگویند. به عنوان مثال، فرض کنید پنج میمون کوچک دارید. می‌توانید وقتی میمون از تخت می‌افتد مکث کنید و بگویید «وای، وای، چه اتفاقی افتاده؟» یا می‌توانید متن را به دنیای واقعی ربط دهید. اگر در کتاب یک سگ وجود دارد، می‌توانید بگویید: «یک سگ! شبیه سگ مادربزرگ!»
- تصاویر را “بخوانید“.
هنگامی که به صفحه جدیدی می روید، شروع به خواندن متن نکنید، مکث کنید تا ببینید فرزندتان چه می‌گوید. اگر کودک دو ساله شما به تصویر نگاه می کند و می گوید “سگ فرار کن!” می توانید با یک جمله طولانی تر جمله او را بسط دهید: «بله! سگ در تعقیب گربه است.» این نوع بسط‌ها که با استفاده از آن به کودک خود با جمله‌ای که کمی پیچیده‌تر است پاسخ می‌دهید، باعث می شود که کودک گرامر و کلمات جدید را سریع‌تر یاد بگیرد.
- کتاب های آموزشی نی نی آموز
- مجموعه تدی
- کتاب های شعر سلام نابغه
- کتاب های آموزشی ما و آنها
کتاب خواندن برای یک کودک سه ساله
- طرح را توسعه دهید
کودکان در این سن می توانند به کتاب های دارای داستان‌های واقعی با طرح‌های ساده ارتقاء یابند. به دنبال کتاب‌هایی بگردید که در آنها شخصیت داستان مشکلی دارد و به دنبال حل مشکل است و در نهایت داستان پایان خوشی دارد. کتاب های این سطح اغلب در هر صفحه سه یا چهار جمله دارند. همچنین می‌توانید کتاب‌های علمی برای کودکانتان بخوانید که آنها را با موضوعاتی مانند دایناسورها یا منظومه شمسی آشنا می کند.
- متن را دنبال کنید
اگر صفحات کتاب داری تصاویر متعدد هستند، به عکس مورد نظر اشاره کنید تا کودکتان بداند که در مورد چه چیزی صحبت می کنید. اگر در هر صفحه فقط یک عکس وجود دارد، بهتر است به جای عکس به متن اشاره کنید. این کار که به کودک کمک می‌کند تا دریابد که شما از بالا به پایین، و از چپ به راست می‌خوانید. حتی ممکن است کودک معنای متن را درک کند، مانند آنچه فرزند هادسون کام یاد گرفت.
- واژگان جدید را توضیح دهید
هنگامی که با کلمه ای رو به رو شدید که برای کودکتان جدید است، به توصیف آن لغت بپردازید. جانیس گرینبرگ، مدیر خدمات آموزش دوران کودکی در مرکز هانن، یک سازمان غیرانتفاعی که زبان و مهارت‌های اجتماعی را به والدین و متخصصان آموزش می‌دهد، می‌گوید: «اگر در کتاب کلمه خیس استفاده شده است، می‌توانید بگویید: «او خیس است! یعنی او کاملاً خیس شده است! درست مانند زمانی که زیر باران، خیس شدید».
- روی احساسات تمرکز کنید
بهتر است زمانی را صرف صحبت کردن در مورد احساسات شخصیت ها کنید. هادسون کام می‌گوید: «درک احساسات برای کودکان واقعاً پیچیده است. تحقیقات نشان می دهند که اگر هنگام رو به رو شدن با کلماتی مانند فکر کردن، خواستن، آرزو کردن، تعجب و امیدواری، توقف کنید و معنای آن کلمات را شرح دهید. این کار به کودکان کمک می کند تا احساسات دیگران را درک کنند. می توانید چیزی شبیه این بگویید: «او این اسباب بازی را می خواهد، اما پسر دیگری با آن بازی می کند. فکر می‌کنید چه احساسی به او دست می‌دهد؟» همچنین شما می توانید داستان را به زندگی واقعی ربط دهید و بگویید، یادت هست دیروز در زمین بازی بودیم، و نمی خواستی اسباب بازی ات را با بچه های دیگر به اشتراک بگذاری؟ گرینبرگ می‌گوید: «اگر این کار را انجام دهید، کتاب‌ها نه تنها به وسیله ای برای افزایش سواد، بلکه به وسیله ای برای حل مشکلات و تنظیم احساسات تبدیل می‌شوند.
کتاب خواندن برای کودکان چهار و پنج ساله
- به سراغ کتاب های دشوارتر بروید
در این سن، کودکان از واکنش به داستان‌های ساده فراتر می روند و می توانند به داستان‌هایی با مسائل متعدد، طرح‌های پیچیده تر و شخصیت‌هایی که خواسته‌های متضاد دارند، واکنش نشان دهند. این کتاب‌ها اغلب در هر صفحه دارای 4 تا 10 جمله و همچنان یک عکس هستند.
- متن را پیدا کنید
شما می توانید با تمرکز بر مهارت‌های پیش‌خوانی به کودکتان کمک کنید تا یاد بگیرد که کلمات مهم هستند و روی متن تمرکز کنند. روی جملاتی که هم قافیه و هم صدا هستند تمرکز کنید (زمانی که کلمات با یک حرف یا صدا شروع می شوند). و ارتباط متن و تصویر را آشکار کنید برای مثال یک علامت توقف یا نام فروشگاه، تا به کودکان کمک کنید تا به ایدهی معنی دار بودن کلمات دست یابند.
- از مهارت پیش بینی استفاده کنید
از کودکان بخواهید ادامه داستان را حدس بزنند، این کار به آنها کمک می‌کند تا یاد بگیرند که تجربه ها را به‌عنوان زنجیره ای از رویدادها در نظر بگیرند. شاو می‌گوید: «این یکی از مهارت‌هایی است که آنها باید برای بازگشت از مهدکودک به خانه و شرح آنچه در مهد کودک اتفاق افتاده است، یاد بگیرند.»
کتاب خواندن برای کودکان شش سال به بالا
- متوقف نشو!
به گفتهی گرینبرگ: «بیشتر افراد دیگر با صدای بلند برای کودک کتاب نمی خوانند، زیرا فکر می کنند کودکان در این سن خودشان قادر به کتاب خواندن هستند. اما هنگامی که کودکان خواندن را آغاز می کنند، به سراغ کتاب‌های بسیار ساده‌ای می روند که توانایی کودک را در رابطه با واژگان، یا استنباط یا حتی طرح‌های پیچیده توسعه نمی‌دهند.»
- به سراغ کتاب های چند فصلی بروید
اگر می خواهید کتاب هایی برای خواندن با صدای بلند انتخاب کنید، به سراغ کتاب‌های چند فصلی با عکس‌های کمتر یا بدون عکس بروید. این کتاب ها روشی عالی برای نشان دادن طرح‌های پیچیده‌تر و زبان پیشرفته‌تر به کودکان هستند. برای مثال ساختار جملات معلوم، که معمولاً کاربردی در گفتار روزمره ندارند. (به علاوه، ممکن است در پایان به بعضی از ساختارها که در کودکی به آنها علاقه مند بودید دست پیدا کنید.)
- نقاط اشتراک مطالب کتاب و زندگی واقعی را پیدا کنید
به شرح دادن مطالبی که می خوانید ادامه دهید و در مورد ارتباط آن با زندگی کودک و چیزهایی که از قبل می دانستند صحبت کنید. این کار تضمین می کند که آنها برای انتقال بزرگ بعدی، یعنی حرکت از یادگیری به خواندن و خواندن برای یادگیری، آماده هستند، که این انتقال اغلب هنگامی که به کلاس سوم دبستان می روند اتفاق می افتد.
- کتاب خواندن را لذت بخش کنید
مهمتر از همه، تجربه کتاب خواندن را در هر سنی لذت بخش کنید. مهمترین قسمت، حفظ احساس شادی در هنگام خواندن کتاب است. هادسون کام متوجه شد که وقتی فرزندش خواندن را آموخت، لذت کتاب خواندن در او کمی به تعویق افتاد، زیرا او خواندن کتاب های ساده را خسته کننده می دانست. هادسون کام می گوید: «اما از زمانی که به سنی رسید که بتواند مطالبی را که برای خودش جالب بود بخواند، او به خواندن ادامه داده است”ما باید شبها به او تذکر دهیم وگرنه او تا هنگام صبح به خواندن کتاب ادامه می دهد.»
عالی بود