کتاب کودک

کودکان پتانسیل یادگیری بالایی دارند و به همین خاطر، خواندن کتاب بر رشد فردی آنها تاثیر بسیار زیادی دارد. مطالعات زیادی نیز توانسته اند مزایای بیشمار خواندن کتاب برای کودک را اثبات کنند. مطالعه باید بخشی از روتین روزمره کودک باشد و معلمان و والدین می توانند به راحتی بر این امر نظارت داشته باشند.

پینشهاد می شود مقاله ی راهنمای خوانش کتاب براساس سن را مطالعه کنید.

مزایای خواندن کتاب برای کودک : 

صحبت کردن، آواز خواندن و داستان تعریف کردن به صورت روزانه، می تواند از طرق مختلف به رشد کودکان کمک کند. خواندن و یا روایت کردن داستان برای کودکان می تواند:

  • به آنها کمک کند تا صداها، کلمات و ساختار زبان را بشناسد و مهارت های ادبی پایه را یاد بگیرد.
  • ارزش واقعی کتابها و داستان ها را به آن ها نشان دهد.
  • قدرت تخیل و حس کنجکاوی آنها را تحریک کند.
  • به رشد مغز، توانایی تمرکز و بهبود مهارت های اجتماعی و ارتباطی آنها کمک کند.
  • مهارت تمایز قائل شدن میان واقعیت و داستان را به آن ها آموزش دهد.
  • درک موقعیت های جدید یا ترسناک را به کودک یاد دهد و همچنین به آنها کمک کند احساسات شدید ناشی از این موقعیت ها را بهتر مدیریت کنند.
  • به کودک کند تا دنیا و فرهنگ خود و همچنین فرهنگ سایر کشورهای دنیا را بهتر درک کند.

روایت داستان برای کودک لزوما به معنای خواندن آن از روی کتاب نیست. شما می توانید به همراه کودک خود، به یک کتاب حاوی تصاویر نگاه کنید و در مورد آن با یکدیگر صحبت کنید. شما می توانید یک داستان سرای خبره باشید و در عین حال استفاده صحیح از کتاب ها و زبان را به کودک خود آموزش دهید. شما می توانید با گرفتن یک کتاب در دست و ورق زدن آهسته آن، مهارت خواندن و برقراری ارتباط با کتاب را به کودک خود نشان دهید. در چنین شرایطی، کودک تنها با نگاه کردن به شما می تواند اهمیت و همچنین طرز صحیح استفاده از کتاب را یاد بگیرد.

خواندن کتاب برای کودک مزایای زیادی برای والدین آنها نیز دارد. ساعت هایی که صرف خواندن داستان برای کودک و گذراندن وقت با او می شود، به ایجاد یک رابطه عمیق میان فرزندان و والدین و تحکیم پیوند های موجود، کمک می کند.

چه کتاب هایی برای کودکان و نوزادان مناسب هستند؟

کودک خردسال اغلب از خواندن کتاب های شعر گونه و یا کتاب هایی که متن آن ها دارای ریتم و قافیه تکرار شونده باشد، لذت می برند. قافیه های تکرار شونده به کودکان در یادگیری زبان کمک می کنند. همچنین توجه به علایق کودکان در انتخاب کتاب های جدید، نکته مهمی است که باید در نظر بگیرید. فراموش نکنید کودک شما تنها زمانی بهتر یاد می گیرد که آنچه را که برایش می خوانید، دوست داشته باشد.

مناسب ترین کتاب برای نوزادان : 

  • کتابهایی درباره غذا، حمل و نقل، حیوانات و سایر کودکان در رده سنی مشابه با فرزند شما
  • کتاب هایی با جلد های تخته ای که به راحتی قابل حمل هستند و بسیار مقاوم می باشند.
  • کتاب هایی که حاوی عکس یا تصاویر اشیاء ساده هستند
  • کتاب‌هایی که در کنار هر تصویر یک آیتم پنهان دارند (مانند عروسک ها). این کتاب ها کنجکاوی کودکان را بر می انگیزند.
  • کتاب هایی که شامل تصاویری با بافت هایی مانند پارچه یا کلاژ هستند.

انتخاب کتاب هایی که حاوی تصاویر ساده رنگارنگ با کنتراست بالا هستند، برای کودکان زیر شش ماه مناسب می باشند. در کنار کودک خود بنشینید و همانطور که در کنار وی به کتاب نگاه می کنید، با او در خصوص تصاویر صحبت کنید. خریدن کتاب هایی حاوی نوشته برای کودکان زیر شش ماه ضرورتی ندارد. خرید کتاب هایی که حاوی عبارت های ساده یا متن های یک خطی مرتبط با تصاویر هر صفحه هستند، برای کودکان هفت الی دوازده ماه توصیه می شود.

کتاب برای کودک یک سال تا 1/5 سال: 

کودکان بین 12 الی 18 ماه معمولا از انتخاب کتاب هایی که شخصیت اصلی آنها کودک هستند، استقبال می کنند. خرید کتاب هایی در مورد کودکان با رده سنی مشابه که مشغول انجام کارهای روزمره هستند، برای رده سنی 12 الی 18 ماه توصیه می شود. همچنین کتاب هایی حاوی تصاویر حیوانات، شخصیت های تلویزیونی یا سایر صحنه های آشنا برای کودکان در این سن، جذاب خواهد بود. برای این رده سنی، به دنبال کتاب هایی باشید که تصاویر دقیق تر و داستان های ساده تری دارند.

کتاب برای کودک یک ونیم سال تا 3 سال: 

کودکان بین یک ون نیم سال الی3 سال از خواندن کتاب هایی با شخصیت های آشنا لذت می برند. در این سن، کودکان بیشتر کتاب هایی با جزئیات و تصاویر اکشن و زیاد را می پسندند و با کتاب هایی حاوی کلمات زیاد، چندان ارتباط برقرار نمی کنند. داستان های کوتاه برای کودکان این رده سنی بسیار مناسب هستند. به دنبال داستان هایی مبنی بر رابطه علت و معلول باشید و یا داستان هایی را انتخاب کنید که شخصیت آن، با تلاش خود می تواند یک مشکل را حل کند. تکرار برای کودکان این رده سنی بسیار اهمیت دارد. کتاب هایی را پیدا کنید که حاوی شعر و آواز باشند تا بتوانید آن ها را تکرار کنید.

وجود متن های تکرار شونده در متن داستان نیز ایده مناسب دیگری برای این رده سنی می باشد. به هنگام تکرار کردن بخش های مختلف داستان، اندکی مکث کنید و از کودک بخواهید ادامه شعر یا داستان را برایتان بازگو کند.

یکی دیگر از راهکارهای مناسب برای کودکان این سن، ایجاد ارتباط میان شخصیت اصلی داستان و فرزندتان است. به عنوان مثال، می توانید در خلال داستان بگویید:”او (شخصیت داستان) نیز شب ها تنها در اتاق خود می خوابد، درست مانند تو”. همچنین در این سن، شما می توانید کتاب هایی با صفحه های کاغذی را به کودک خود معرفی کنید. مراقب باشید کودک صفحه های کتاب را پاره نکند.

کتاب برای کودک پیش دبستانی : 

کودکان پیش دبستانی و دبستانی طیف گسترده ای از مهارت های خواندن را دارا هستند. بنابراین، انتخاب کتاب هایی با متن های ساده یا پیچیده را باید به خود آنها واگذار کنید و اجازه دهید آنها فرایند انتخاب کتاب را رهبری کنند. بچه های کوچک تر (و یا در مواردی حتی بزرگتر) ممکن است همچنان از کتاب هایی با تصاویر زیاد و متن کم استقبال کنند. با این حال، در این رده سنی، شما می توانید کتاب هایی با طرح داستانی پیچیده تر را به آن ها معرفی کنید و کتاب هایی با کلمات بیشتر و تصاویر کمتر را نیز در اختیارشان قرار دهید. شما حتی می توانید کتاب های طولانی تر با فصل های مختلف را به آن ها معرفی کنید.

در این سن کودکان خود می توانند کتاب هایشان را بخوانند اما از آنها بخواهید که کلمات و جملات را با صدای بلند ادا کنند تا هم در روند خواندن کتاب با هم مشارکت داشته باشید و هم تلفظ کلمات را برای آن ها تصحیح کنید. این تمرینی عالی برای بهبود مهارت های گفتاری کودکان است. در حین مطالعه کتاب، از متن داستان سوالاتی را بپرسید. لازم نیست تا پایان داستان یا یک فصل از کتاب منتظر بمانید تا درک فرزندتان را بسنجید. سوالات باز مانند “فکر میکنی بعدش چه اتفاقی بیفتد؟” را امتحان کنید. این سوالات به کودک شما کمک می کند تا به جای پرداختن به سوالات سطحی، مانند “خانه چه رنگی است؟”، عمیق تر فکر کند.

کارشناسان توصیه می کنند کودکان روزانه حداقل 30 دقیقه فعالیت های سواد آموزی (مانند خواندن) را تجربه کنند. با این حال، این فعالیت ها تنها به خواندن کتاب محدود نمی شوند. مطالعه علایم راهنمایی و رانندگی، بررسی جعبه غلات در خانه، خواندن آهنگ، گوش دادن به کتاب های صوتی و یا شعر خواندن نیز در بهبود مهارت های کودک شما موثر هستند.