در حالی که بعضی از بچه‌ها ساعت‌ها رنگ آمیزی می‌کنند یا نیمی از روز را بی سر و صدا با لگو بازی می‌کنند، بعضی دیگر  نمی‌توانند دو دقیقه آرام بنشینند. آن‌ها بیشتر اوقات در حال تکان خوردن، پریدن، تندرست شدن و به معنای واقعی کلمه از دیوار بالا رفتن، هستند. ممکن است شخصی سریع بیان کند که کودک پر انرژی دارای اختلال بیش و نقص توجه (ADHD) است. اما این تنها دلیل افزایش فعالیت کودک نیست. بنابراین در این مطلب همراه ما باشید تا دلایل مختلف بیش فعالی کودکان را مورد بررسی قرار دهیم.

چگونه ADHD را تشخیص دهیم؟

طبق مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، تقریبا 9% کودکان مبتلا به ADHD (اختلال نقص توجه و بیش فعالی) هستند. 1 ADHD یک بیماری عصبی زیست شناختی است که باعث علائمی مانند: تکانشگری، اختلال در تمرکز و افزایش فعالیت می‌شود. علائم بیش فعالی ADHD که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات بهداشت روان (DSM) شرح داده شده است عبارت اند از:

• مرتبا چرخیدن و حرکت دادن پاها و دست‌ها، به طوری که نمی‌توانند راحت بنشینند و یا وقتی دیگران نشسته‌اند در حال حرکت هستند.
• دویدن یا بالا رفتن از جایی در زمان‌های نامناسب.
• به ندرت بی سر و صدا در فعالیت‌های بازی شرکت می‌کنند.
• صحبت مداوم ، که می‌تواند در مدرسه و در محیط‌های اجتماعی مشکل ایجاد کند.
• رعایت نوبت برای آنها مشکل است
• مزاحم افراد دیگر شدن

علل بیش فعالی غیر ADHD

هر کودک شلوغ و سرخوشی بیش فعالی ندارد. گاهی اوقات، دلایل دیگری زمینه ساز فعالیت بالای کودک هستند.

1- فشار

کودکان معمولا هنگام تجربه یک رویداد استرس‌زا اعم از: هرج و مرج دائمی یا تغییر برنامه کوتاه مدت، دچار بیش فعالی می‌شوند. حتی تغییرات مثبت، مانند: داشتن یک نوزاد جدید یا جابه‌جایی به محله بهتر، می‌تواند استرس زیادی را برای کودک ایجاد کند. قبل از اینکه تصمیم بگیرید که فرزندتان ممکن است تحت تاثیر مشکلات مالی یا روابط قرار گرفته است، به یاد داشته باشید که بچه‌ها استرس والدین خود را جذب می‌کنند. اگر استرس دارید، کودک شما نیز دچار استرس می‌شود. اطمینان حاصل کنید که کودک شما روال ثابت و قابل پیش بینی دارد. اگر حوادث استرس‌زای زندگی را تجربه می‌کنید، به کودک خود اطمینان و حمایت بیشتری دهید.

2- مشکلات بهداشت عاطفی یا ذهنی

اغلب به نظر می‌رسد اختلالات رفتاری در کودکان، مسائل عاطفی است. کودک مبتلا به اختلال اضطراب ممکن است برای بی‌حرکت نشستن تلاش کند یا ممکن است کسی که توسط یک اتفاق ترسناک آسیب دیده است، توانایی تمرکز نداشته باشد. اگر شک دارید که بیش فعالی کودک شما ناشی از یک مسئله عاطفی است، از متخصص کمک بگیرید. درمان می‌تواند طیف وسیعی از علائم، از جمله بیش فعالی را کاهش دهد.

3- شرایط پزشکی

برخی از مشکلات سلامت جسمی وجود دارند که سبب بیش فعالی می‌شود. به عنوان مثال تیروئید پرکار، می‌تواند طیف وسیعی از علائم، از جمله اضطراب و بیش فعالی را ایجاد کند. هم‌چنین موارد ژنتیکی دیگری وجود دارد که ممکن است منجر به افزایش فعالیت شود. در مورد علائم کودک خود با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید. تهیه‌ی یک لیست دقیق از نگرانی‌های شما می‌تواند به پزشک کمک کند مشکلات احتمالی سلامتی را که ممکن است ریشه این مسئله باشد، شناسایی کند.

4- عدم ورزش

کودکان قرار است فعال و پرانرژی باشند. بدون ورزش کافی، آنها تلاش خواهند کرد تا آرام بنشینند. متاسفانه، برخی از کودکان بیش فعال با از دست دادن امتیاز تعطیلات خود در مدرسه مجازات می‌شوند. نداشتن فرصت دویدن و بازی بیش فعالی را بدتر می‌کند. کودک خود را تشویق کنید هر روز به طور مکرر ورزش کند. بازی در زمین بازی، دوچرخه سواری و دویدن به کودک این فرصت را می‌دهد تا انرژی خود را به فعالیت‌های پرحاصل تبدیل کند.

5- کمبود خواب

در حالی که بزرگسالان وقتی خسته هستند تمایل به تنبلی دارند، اغلب کودکان بیش فعال می شوند. خواه یک چرت از دست رفته باشد یا اواخر وقت خواب، یک کودک خواب آلود بیش از هر زمان دیگری متحرک به نظر می‌رسد. وقتی کودک به اندازه کافی استراحت نمی‌کند ، بدن او با تولید کورتیزول و آدرنالین بیشتر پاسخ می‌دهد تا بتواند بیدار بماند؛ در نتیجه انرژی بیشتری خواهد داشت. اطمینان حاصل کنید که کودک شما به میزان کافی خوابیده است . اگر در اطمینان از استراحت کافی او مشکل دارید، با پزشک متخصص اطفال در مورد راهکارهایی صحبت کنید که بتواند به شما کمک کند.

صحیتی با والدین : 

اگرچه داشتن انرژی کافی برای کودکان خردسال امری طبیعی است، اما بیش فعالی می‌تواند در زندگی آن‌ها اختلال ایجاد کند. به عنوان مثال، بچه‌ها باید بتوانند به اندازه کافی بی‌حرکت بنشینند تا یاد بگیرند. اما اطمینان از انتظارات واقع بینانه از فرزندتان بسیار مهم است. تصور اینکه کودک پیش دبستانی شما باید در اتاق خود بی سر و صدا بازی کند در حالی که شما در خانه کار می‌کنید، می‌تواند باعث شود شما فکر کنید کودک شما بیش فعال است در حالی که رفتار او واقعا از نظر رشد مناسب است.